Kiệt tác Siêu thực năm 1929 — vẽ khi Picasso vẫn trong cuộc hôn nhân với Olga Khokhlova — là một chân dung kép, được mã hóa về họa sĩ và nàng thơ của ông
Năm 1929, Pablo Picasso có mối tình say đắm trong hai năm với một phụ nữ trẻ tên là Marie-Thérèse Walter. Vào thời điểm đó, ông đã kết hôn với nữ diễn viên ballet người Nga Olga Khokhlova nên mối quan hệ của họ được giấu kín. “Cuộc sống của tôi với ông ấy luôn là bí mật,” Walter từng nói. “Điềm tĩnh và yên bình. Chúng tôi không nói gì với bất kỳ ai.”
Tất nhiên, điều này không hoàn toàn đúng. Ngay sau khi gặp Marie-Thérèse vào năm 1927, Picasso bắt đầu chuyển hình ảnh của bà vào tác phẩm, lúc đầu là bí mật và sau đó khá trực tiếp thành một hình tượng phụ nữ gợi cảm, tròn trịa.
“Sự xuất hiện của Marie-Thérèse trong cuộc đời Picasso không chỉ tiếp thêm sinh lực cho mọi lĩnh vực trong sáng tác mà còn là thời điểm quan trọng thay đổi hoàn toàn phong cách và trọng tâm của ông ấy,” Phó chủ tịch Christie’s Olivier Camu cho biết. “Hình thể đẹp như tượng và vẻ đẹp rạng ngời, cũng như sự trẻ trung, vô tư của cô ấy, đã truyền cảm hứng cho người nghệ sĩ tạo ra những tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp của mình.”
Một trong những tác phẩm như vậy là La fenêtre ouverte (1929), một tác phẩm đầy màu sắc mạnh mẽ miêu tả Picasso và người tình từ đỉnh cao thời kỳ Siêu thực của ông.
Nó có hai hình người trừu tượng và một loạt các đối tượng siêu thực — một ê ke của người vẽ thiết kế, một trái cây, một khung ảnh trống — gợi nhớ đến bức tranh tĩnh vật theo trường phái Lập thể trước đó của nghệ sĩ. Một tấm rèm màu đỏ thẫm đóng khung cửa sổ viền xanh lục, mở ra khung cảnh của Paris.
Pablo Picasso (1881-1973) ‘La fenêtre ouverte’ 1929
“Nó thể hiện sự kết hợp tuyệt vời của những niềm đam mê và cảm hứng khác nhau đã xác định cuộc đời của nghệ sĩ vào cuối những năm 1920,” Camu nói. “Chúng tôi rất vui mừng được giới thiệu nó ra thị trường lần đầu tiên.”
Thích thú với bản chất bí mật của mối tình lãng mạn, Picasso lần đầu tiên vẽ chân dung Marie-Thérèse bằng cách sử dụng nhiều biểu tượng và dấu hiệu khác nhau.
“Picasso rất thích thú khi chơi các trò chơi thị giác với danh tính người tình của mình,” Camu nói. “Tác phẩm được mã hóa một cách phức tạp này là một ví dụ hấp dẫn.”
Trong những bức tranh tĩnh vật đầu tiên của thời kỳ này, cô ấy được nhắc đến dưới dạng một chữ lồng đơn giản: MT của Marie-Thérèse đan xen với P của Picasso.
Pablo Picasso (1881-1973) ‘Femme assise près d’une fenêtre (Marie-Thérèse)’ 1932
Sau đó, khi mối quan hệ của họ tiến triển, cô ấy xuất hiện đầy đủ hơn, những đường cong nuột nà với màu tím, đỏ tươi và vàng hoàng yến. Bức tranh Femme assise près d’une fenêtre (Marie-Thérèse), được vẽ vào tháng 10 năm 1932, là một trong những ví dụ sáng giá như vậy.
Trong La fenêtre ouverte, Marie-Thérèse được miêu tả như một bức tượng bán thân bằng thạch cao có góc cạnh trên chiếc cổ dài dường như cũng là cánh tay ôm một quả bóng trắng. Mặc dù hình dạng đầy đủ của cô ấy sẽ không xuất hiện trong tác phẩm của Picasso cho đến mùa xuân năm 1931, khuôn mặt trông nghiêng sáng sủa và mái tóc bồng bềnh của cô ấy, với nhận thức sau, có thể được nhận dạng ngay lập tức ở đây.
“Đó đúng là tôi,” Walter nói với nhà sử học nghệ thuật và học giả Picasso Lydia Gasman khi cô được cho xem bản sao của bức tranh này.
Ở hậu cảnh, nhìn qua cửa sổ đang mở, là một cái gật đầu mang tính biểu tượng khác cho sự tồn tại của Marie-Thérèse: nhà thờ Sainte-Clotilde.
Hai ngọn tháp của nhà thờ có thể được nhìn thấy từ căn hộ ở Bờ trái mà Picasso đã chia sẻ với người tình của mình. Do đó, nhiều khả năng tác phẩm này mô tả mối quan hệ bí mật của họ — bối cảnh cho một số bức tranh vẽ Marie-Thérèse, bao gồm cả Le Rêve (1932), được bán tại Christie’s New York vào năm 1997 với giá 48.402.500 USD.
Về phần Picasso, ông đã cải trang thành một tập hợp các vật thể, bao gồm cả mũi tên chỉ thẳng vào hình dạng điêu khắc đối diện với ông. Đối với Gasman, “mũi tên không chỉ ám chỉ vũ khí ma thuật của Picasso mà còn là biểu tượng thần thoại về ‘tình yêu và cái chết’ được trao cho thần Cupid và Thần Chiến tranh”.
Điều thú vị là, trong tác phẩm được mã hóa này, các đồ vật tượng trưng cho Picasso tạo thành chữ E, như trong Español, có thể ám chỉ đến quốc tịch của nghệ sĩ.
Gasman nói rằng đôi bàn chân rời rạc có lẽ được lấy cảm hứng từ các tác phẩm của hai nhà văn theo trường phái Siêu thực, Georges Bataille và Michel Leiris, những người đã khám phá ý nghĩa của bộ phận cơ thể trong ấn bản tháng 11 năm 1929 của tạp chí siêu thực Documents [Tài liệu].
Như Roland Penrose, người viết tiểu sử của Picasso đã giải thích, “Sự liên kết với những người theo chủ nghĩa Siêu thực đã có tác dụng làm bùng nổ đột ngột một biểu hiện mới và đáng kinh ngạc của sự bồn chồn tiềm ẩn trong tâm trí Picasso, vốn đã được một thời gian che lấp một phần bởi hạnh phúc gia đình.”
Một tấm ảnh Picasso chụp Marie-Thérèse Walter tại Juan-les-Pins, tháng Bảy 1932. Ảnh: © Archives Maya Widmaier-Ruiz-Picasso. © Succession Picasso/DACS, London 2022.
Ngoài những thử nghiệm triệt để của Picasso về hình thức, La fenêtre ouverte còn cho thấy khả năng làm chủ không gian bố cục của ông. Một trái cây nằm bấp bênh trên mép gờ cửa sổ, như thể nó có thể lao xuống vực sâu màu trắng bên kia, trong khi tượng bán thân của Marie-Thérèse được gắn trên một bàn tay đặt trên một quả bóng. Sau đó, tất nhiên, là cấu trúc bàn chân và một mũi tên, cân bằng hoàn hảo trên một hình dạng giống quả cầu khác.
“Hình dạng chữ tượng hình và tượng bán thân bằng thạch cao đứng giữa mặt phẳng hình ảnh ở trạng thái cân bằng hoàn hảo”, Camu lưu ý. “Nó là bố cục của sự cân bằng và tỷ lệ tinh tế.”
Nguồn: Christie’s
Lược dịch bởi Viet Art View
