Cách đây vài tháng, một người bạn sưu tập và yêu tranh (cũng khá vô tư) gọi điện giọng rất hồi hộp cho Viet Art View để hỏi thăm về bức tranh lụa vô cùng nổi tiếng “Hai cô gái trước bình phong” của Trần Văn Cẩn mà người bạn vô tình thấy trong tư gia một người bạn. Người bạn chia sẻ “gia đình có được bức tranh lụa này do được tặng và họ cũng không hiểu lắm bức tranh này…”. Sau đó, người bạn sưu tập cũng gửi cho Viet Art View ảnh chụp của bức tranh từ gia đình người bạn của anh…
Không biết nói gì hơn, Viet Art View gửi cho người bạn sưu tập ảnh chụp bức tranh gốc hiện đang lưu giữ trong Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Người bạn bảo “Ôi giời, thế mà mình tưởng đây là một bí mật mới được phát hiện…”.
Trên thực tế, việc này không hiếm gặp, bởi thi thoảng lại có một vài người bạn hỏi thăm Viet Art View về một tác phẩm tranh lụa; nhất là tranh lụa của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh… mà Viet Art View đoán rằng chắc hẳn có một người nào đó đã hỏi thăm hoặc mời mua…
Nguyễn Phan Chánh (1892-1984). Ba mẹ con. 1957. Lụa. 41x55cm. Tranh chụp từ sách “Nguyễn Phan Chánh” của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, xuất bản 1992. (Màu có thể chưa chính xác bởi chụp lại từ bản in)
Những bản phiên tranh lụa (loại rất đẹp) của Nguyễn Phan Chánh cũng kha khá hiếm, đang được lưu giữ hiếm hoi ở một vài sưu tập cá nhân. Cũng có chủ nhân chia sẻ quá trình mua, lưu giữ. Họ biết những bản phiên đang lưu giữ này “có giá trị về một thời kỳ lịch sử của những chính sách hiểu biết chưa thấu đáo về luật bản quyền của một số cá nhân giữ vị trí phụ trách”. Họ cũng ý thức được nếu những bản phiên này vào tay người có ý đồ xấu thì sẽ có nhiều hệ lụy…
Bản phiên tranh lụa “Ba mẹ con” này được chép từ bản gốc và được cho phép chép như một phần công việc được giao.
Mặt sau bản phiên vẫn còn con dấu nguồn gốc
Những bản phiên này đều được vẽ lại bởi những họa sĩ (có người rất nổi tiếng) ở một kỹ thuật cao. Họ vẽ bởi được cơ quan phân công như một phần công việc đi làm viên chức của mình. Vì vậy, họ thật sự vô can trong việc này.
Còn cơ quan phụ trách phân công cũng không biết trách họ như thế nào… bởi lúc ấy trình độ hiểu biết về luật bản quyền chỉ có vậy. Vì vậy, việc chọn ra một người phụ trách có chuyên môn tốt, những chuyên gia có kiến thức nắm giữ các vị trí quan trọng chuyên ngành là điều tối quan trọng.
Và hiện nay, chỉ có việc nâng cao kiến thức bản thân hoặc gặp gỡ, trao đổi với các chuyên gia có kiến thức sâu sắc trong những việc nhạy cảm như thế này để tránh việc phải mua những bức tranh bản phiên để không có những từ “giá như, biết thế không mua…” đầy tiếc nuối.
P/S: Bản phiên đề cập trong bài viết này là những bản phiên được cấp phép đàng hoàng từ cơ quan chủ quản (thời đã lâu)…
Bài viết bởi Viet Art View
Bản quyền thuộc về Viet Art View
