Ngày 27/04/2022 tại phiên đấu mang tên “Modern Evening Auction” của NĐG Sotheby’s Hongkong, bức “tranh bình phong” 3 tấm tên đề “Figures in a garden – Thấp thoáng trong vườn (tạm dịch)” chất liệu sơn dầu, kích thước tổng 175×209,5cm của Lê Phổ đã đạt mức giá đỉnh điểm 17,920 triệu HKD, khoảng 2,3 triệu usd, tương đương gần 60 tỷ VND (sau khi cộng thêm các loại phí).
Năm 2017, cũng tại Sotheby’s Hongkong, bức tranh lụa “Family life – Đời sống gia đình” của Lê Phổ đã giúp giá tranh Việt lần đầu tiên cán mốc triệu đô – 1,2 triệu. Bức tranh đã tạo nên một tiếng vang, trở thành tiêu điểm truyền thông lúc đó. Từ đó đến nay, đã có nhiều tranh của Lê Phổ đạt mức giá triệu đô nhưng không thể gây sửng sốt và mừng vui như lần đầu. Lần lượt sau đó, tranh của Mai Trung Thứ, Phạm Hậu, Lê Quốc Lộc cũng đã cán mốc triệu đô nhưng truyền thông chỉ dậy sóng hoan hỉ khi bức “Chân dung cô Phượng” của Mai Trung Thứ đạt mức khổng lồ 3,1 triệu usd năm 2021.
Lê Phổ. Thấp thoáng trong vườn. Sơn dầu 3 tấm. 175×209,5 cm
Và trên thực tế, mức giá 2,3 triệu usd cho bức tranh 3 tấm “Thấp thoáng trong vườn” của Lê Phổ lần này đã làm hầu hết giới sưu tầm tranh ngỡ ngàng. Sau khi phân tích kỹ càng trên quan điểm cá nhân, Viet Art View có những nhận định sau:
VỀ MỨC GIÁ:
1. Đây là lần đầu tiên một bức tranh sơn dầu có kiểu thức bình phong như vậy của Lê Phổ được ra mắt công chúng. 3 tấm full size 175×209,5cm có kích thước to nhất cho 1 bức tranh của Lê Phổ được đấu giá.
2. Mức giá gần 60 tỷ chia cho 3 tấm. Mỗi tấm xấp xỉ 20 tỷ vnd. Kích thước mỗi tấm 175×69,5cm. So với một bức tranh Lê Phổ có kích thước như vậy là đắt nhưng cũng không quá quá đắt như nhiều người nhận định.
VỀ CÁC GIÁ TRỊ
Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật luôn bao gồm giá trị lịch sử, giá trị nghệ thuật, giá trị thương mại.
1. Giá trị lịch sử: Đây là bức tranh sơn dầu 3 tấm, kích thước to nhất đầu tiên của Lê Phổ được đấu giá. Nó có ý nghĩa về mặt sự kiện. Những gì đầu tiên bao giờ cũng nhận được nhiều sự chú ý.
2. Giá trị nghệ thuật: Bức tranh mô tả cảnh 3 thiếu phụ và 3 em bé đang chơi đùa, thư giãn nghỉ ngơi trong khu vườn đầy hoa lá. Bức tranh rất đặc trưng, tiêu biểu về chủ đề, về phong cách nghệ thuật, bút pháp tạo hình của Lê Phổ. Chỉ thoáng nhìn có thể nhận ngay ra đây là tranh của Lê Phổ. Không thể lẫn với bất kỳ họa sĩ nào. Cho dù trên thực tế, bức tranh không quá đẹp so với nhiều bức tranh sơn dầu khác của ông từng được đấu giá…
3. Giá trị thương mại: 3 yếu tố trên sẽ quyết định giá trị thương mại cho 1 tác phẩm. Từ đó, có thể nhận định mức giá gần 60 tỷ cho bức “Thấp thoáng trong vườn” cũng không có gì là quá cao. Nó chỉ gây ngạc nhiên trong giới sưu tầm bởi bức tranh không đặc biệt và xuất sắc về nghệ thuật. Nhưng điều này cũng tương tự như thi hoa hậu. Cô gái xinh nhất cuộc thi chưa chắc đã đoạt vương miện bởi để đạt danh hiệu hoa hậu cô gái ấy còn phải có rất nhiều tiêu chí khác như: đạo đức, học vấn, nhân sinh quan cuộc sống, ứng xử, giao tiếp, lòng nhân ái v.v…
4. Thời điểm bán đấu giá: Trong bất cứ giai đoạn nào của lịch sử, giá trị nghệ thuật đều tăng giảm dựa trên chỉ số kinh tế và tình hình chính trị. Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật dựa vào tên tuổi tác giả, độ hiếm quý, hoàn cảnh xuất hiện, vẻ đẹp tự thân của tác phẩm…và hoàn cảnh nền kinh tế toàn cầu lúc đó. Khi chỉ số kinh tế tốt, xu hướng đầu tư vào nghệ thuật sẽ cao hơn. Nhưng đôi khi, chính trị, kinh tế bất ổn cũng đẩy giá trị của nghệ thuật cao hơn giá trị thực tế khi những loại hình đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản…Hiện nay tranh Việt hầu hết do người Việt mua mang về quê hương. Nhưng một lượng tranh tốt không hề nhỏ cũng đã chảy về các bộ sưu tập châu Á. Vì vậy, nền kinh tế Việt phải đủ mạnh, người chơi tranh cũng ở level cao thì dòng chảy của đồng tiền vào nghệ thuật mới mạnh. Người Việt mua được tranh đắt thì mới nâng tầm giá trị của chính nghệ thuật Việt được.
Nhưng xét cho cùng, trong cùng phiên đấu ngày 27.4.2022 giá tranh của danh họa Trung Quốc như Wu Guanzhong – 103,927, 000 HKD; hoặc tranh của Picasso với mức giá 169, 420,000 HKD …vẫn là những gì rất rất xa khi “Thấp thoáng trong vườn” của Lê Phổ đath mức 17,920,000 HKD.
Nhưng dù gì đi chăng nữa. Đây cũng là một mức giá lý tưởng với giấc mơ vươn tầm quốc tế của các danh họa người Việt…và cũng là sự mừng vui với những người Việt yêu nghệ thuật Việt.
Cho nên chẳng có gì là đáng quan ngại mà là rất mừng vui…
LÊ PHỔ (1907-2001)
“Figures in a garden – “Thấp thoáng trong vườn”
sơn dầu, kích thước tổng 175×209,5cm
Bài Viết bởi Viet Art View
Bản quyền thuộc về Viet Art View
