Artemisia Gentileschi đi theo phong cách nghệ thuật Baroque (bắt nguồn từ Phục hưng Ý). Cô sinh năm 1592, là một họa sĩ luôn đi trước thời đại. Năm 2020, tại Phòng trưng bày Quốc gia London đã diễn ra triển lãm của Artemisia Gentileschi, được ủng hộ bởi Sotheby’s. Triển lãm là minh chứng cho thấy, những nghệ sĩ tiên phong sẽ giữ vững vị trí của mình qua hàng thế kỷ.
Trong năm 2020, Phòng trưng bày quốc gia London đã mang đến triển lãm nghiên cứu về cuộc đời và tác phẩm của một trong những bậc thầy huyền thoại thành công nhất, Artemisia Gentileschi.
Artemisia Gentileschi, Chân dung tự họa như một câu chuyện ngụ ngôn (La Pittura), khoảng 1638-9. Ủy thác Bộ sưu tập Hoàng gia / © Nữ hoàng Elizabeth II Bệ Hạ 2019.
Triển lãm được khởi xướng từ năm 2018, khi Phòng trưng bày mua lại bức Tự hoạ Thánh Catherine của Alexandria, 1615 của Gentileschi, dự phần vào chuỗi các sự kiện tôn vinh hoạ sĩ, bao gồm các vở kịch, sách và cả các vở opera. Letizia Treves, curator của triển lãm đã nói rằng: “Từng khoảnh khắc đều là của cô, trong tất cả các loại hình nghệ thuật có thể thể hiện được.” Treves trước đó đã chọn lọc ra 29 bức tranh nổi bật trong những tác phẩm nghệ thuật vĩ đại của Gentileschi, cùng với 2 bức của cha cô là Orazio – người sở hữu xưởng vẽ mà từ đó con đường sự nghiệp của cô đã khởi phát. Tất cả những tác phẩm này được mượn từ các tổ chức quốc tế hoặc các bộ sưu tập tư nhân, thể hiện được rất rõ sự tinh tế trong phong cách của hoạ sĩ từ khi cô chuyển đến Florence vào năm 18 tuổi, sau và tiếp đó là khoảng thời gian của cô ở Rome, Naples và London. Những nhà bảo trợ của cô bao gồm giới hoàng gia ở khắp các quốc gia, trong đó có Đại công tước xứ Tuscany, Vua Charles I của Anh và Vua Philip IV của Tây Ban Nha. “Cô tái tạo chính bản thân – có thể dễ dàng thích nghi với những thành phố cô đã tới để làm việc, và với thị hiếu của những nhà bảo trợ.” – Treves nói.
Từ trái sang phải: Artemisia Gentileschi, Susanna và các Trưởng lão, 1610 © Kunstsammlungen Graf Von Schönborn, Pommersfelden; Artemisia Gentileschi, Chân dung tự họa chơi đàn luýt, khoảng 1615-18 © Bảo tàng Nghệ thuật Wadsworth Atheneum, Hartford, Connecticut.
Trong triển lãm có ba phiên bản khác nhau của Susanna và các Trưởng lão. Gentileschi đã hoàn thành chúng trong các giai đoạn khác nhau – bản đầu tiên khi cô 17 tuổi, bản thứ 2 vào những năm 1620 – giai đoạn đỉnh cao trong sự nghiệp của cô và bản cuối cùng là vào những năm cuối đời, 1652.
Orazio Gentileschi, Tìm thấy Moses, đầu những năm 1630 © Phòng trưng bày Quốc gia, London. Việc mua lại bức tranh này được môi giới bởi Sotheby’s Tax, Heritage & UK Museums.
Đặt cạnh nhau, chúng thể hiện khả năng của cô trong việc áp dụng phối cảnh và kỹ thuật mới vào các chủ đề cũ. Treves nói: “Tôi nghĩ đây là điều hấp dẫn vô tận về cô ấy, cách cô ấy xoay chuyển chủ đề của mình hoàn toàn mới mẻ sau mỗi lần kể lại và suy nghĩ lại về cách trình bày khung cảnh,” ông tiếp tục:
“Cô là một họa sĩ kể chuyện tài hoa.”
Những tác phẩm như vậy cũng là minh chứng cho sự nhạy cảm của Gentileschi đối với chủ đề phái nữ của cô ấy – điều được truyền tải trong các bức tranh Judith Giết/Chặt đầu Holofernes, vào khoảng năm 1610/1620. “Cô ấy thực sự bảo vệ giới của mình,” Treves chỉ ra, “Cô nhập tâm vào nhân vật nữ chính của mình.”
Từ trái sang phải: Artemisia Gentileschi, Judith và người hầu của nàng, khoảng 1623-5 © Viện Nghệ thuật Detroit; Artemisia Gentileschi, Esther trước Ahasuereus, khoảng 1628-30 © Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York.
Tính cách riêng của Gentileschi được thể hiện trong những bức thư viết cho người tình của cô, Francesco Maria di Niccolò Maringhi, sự thân mật của chúng thể hiện nhiều ở ngữ âm và sự tùy tiện trong ngữ pháp.
Artemisia Gentileschi, Mary Magdalene xuất thần. Đã bán, 865,500 EUR.
Qua những tài liệu này, Treves hi vọng độc giả sẽ có thêm những khám phá về sự đa hình của họa sĩ: một người làm chủ đang gánh áp lực, một người mẹ luôn lo âu, một người tình ghen tuông. “Tôi mong muốn mọi người sẽ cảm nhận rằng họ đang gặp được cô qua những tài liệu viết tay, và đi vào những tư tưởng, cảm xúc sâu sắc ẩn bên trong.”
Tiểu sử Artemisia Gentileschi
Artemisia Gentileschi là nữ họa sĩ nổi tiếng nhất châu Âu trong thế kỷ 17. Vì những hạn chế đối với phụ nữ, cô không thể tham gia hệ thống đào tạo nghệ thuật truyền thống với tư cách là người học việc hoặc trợ lý của một xưởng vẽ lâu đời. Thay vào đó, cô được đào tạo với cha mình là Orazio, người luôn khoe khoang về cô với tài năng vượt xa các anh trai của mình.
Trong các bức tranh, Gentilschi thường miêu tả câu chuyện về những người phụ nữ anh hùng trong kinh thánh, thần thoại và lịch sử. Bản thân Gentileschi là người phụ nữ đầu tiên trở thành thành viên của Học viện Nghệ thuật ở Florence, và là nghệ sĩ nữ đầu tiên được biết đến đã phát triển sự bảo trợ của nhóm khách hàng quốc tế.
Sau khi chuyển đến Florence từ Rome, cô nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ nhà Medici và nhận được những đơn đặt hàng từ triều đình. Sau khi ly thân với chồng, cô trở thành chủ gia đình của chính mình, đảm bảo sự độc lập hiếm có đối với phụ nữ thời bấy giờ, đồng thời khuyến khích các con gái của mình, những người đã trở thành nghệ sĩ theo cách riêng của họ. Vì cha cô bị ảnh hưởng nặng nề bởi Caravaggio, Gentileschi thường được gọi là Caravagista, mặc dù tài năng đặc biệt của cô là vô song trong cách làm ấn tượng và trang nhã với thảm trang trí và ánh sáng, bên cạnh khả năng độc đáo của cô trong việc khắc họa cả cơ thể vật chất cũng như trạng thái tâm lý của các chủ thể nữ. Nhiều bức tranh của cô mô tả những câu chuyện thường thấy trong hội họa đương đại nhưng lại lờ đi tầm quan trọng của phụ nữ. Trong số các nữ anh hùng của cô có Esther trong Kinh thánh, người đã liều chết cầu xin Vua Ahasuerus vì thần dân của mình; Jael, người đã giết Sisera để giải cứu Israel khỏi tay Vua Jabin; Cecelia, người bảo trợ của âm nhạc và nghệ sĩ biểu diễn; và Judith, người đã giết Holofernes để bảo vệ thành phố của mình. Judith giết Holofernes (1614–20) được coi là tác phẩm nổi tiếng nhất của Gentilschi.
Tác phẩm của Gentileschi đã từng chìm vào quên lãng vì những bức tranh của cô thường được cho là của những người theo Caravaggio hoặc của cha cô. May mắn thay, nghiên cứu học thuật gần đây đã khơi dậy sự chú ý đúng mức dành cho Gentileschi. Nghệ sĩ đương đại Judy Chicago đã đưa Gentileschi vào tác phẩm sắp đặt Bữa tiệc tối của mình từ những năm 1970, nơi khẳng định vị thế những người phụ nữ quan trọng trong lịch sử. Tác phẩm của cô được đưa vào các bộ sưu tập vĩnh viễn của Bảo tàng Prado, El Escorial, Bảo tàng Metropolitan, Uffizi và nhiều tổ chức lớn khác.
Lược dịch bởi Viet Art View
Nguồn: Sotheby’s
