Lot 127
Hộp sơn mài hình chữ nhật
Chất liệu: Sơn mài
Kích thước: 6×20×40,5cm
Xuất xứ: Trường Mỹ thuật Đông Dương, thế kỷ XX
Đây là một bức tranh được vẽ bằng chất liệu sơn mài trên một cái nắp hộp gỗ hình chữ nhật với kích thước (mặt) 20×40,5cm. Tác phẩm này không có chữ ký. Nhưng xét phong cách tạo hình về bố cục, màu sắc, đường nét; xét độ hoàn thiện của kỹ thuật sơn mài… đây rất có thể là tác phẩm của một bậc thầy vẽ tranh sơn mài thời kỳ Đông Dương.
Bức tranh mô tả quang cảnh một ngôi chùa với hai khu kiến trúc thường thấy ở Việt Nam. Sau lưng ngôi chùa là cánh đồng, cây cối, con sông uốn lượn, những tảng đá lô xô, trên đó là vài ngôi mộ tháp (của sư trụ trì chùa) và tấm bia. Cách sắp xếp bố cục với lối tiền cảnh, hậu cảnh, kiến trúc ngôi chùa với tạo hình một góc chéo rất tương ứng với cách sắp xếp của Phạm Hậu. Đỉnh mái, các bậc hiên ngay ngắn, thẳng tắp, mạch lạc…rất quen thuộc của ông.
Bảng màu cơ bản truyền thống của sơn mài được son, then, sơn cánh gián, vàng và bạc có thể dùng làm tham chiếu cho thời gian sáng tác khoảng trước 1945.
Với mức giá khởi điểm rất dễ chịu, đây sẽ là tác phẩm hấp dẫn nhiều người yêu nghệ thuật. Bởi tác giả rất có thể là Phạm Hậu, Lê Quốc Lộc, Trần Phúc Duyên, Hoàng Tích Chù… Đó là một sự thú vị trên hành trình sưu tập.
Lot 128
Phạm Hậu (1905-1994)
Tên tác phẩm: Chùa Thầy
Chất liệu: Sơn mài
Kích thước: 35×12cm
Nguồn gốc: Bộ sưu tập tư nhân Việt Nam
Phạm Hậu có biệt tài với việc vẽ những bức tranh phong cảnh tinh tế, vân vi, tỉ mỉ tới từng mi-li-mét. Bất luận là tác phẩm lớn đến 200cm hoặc hơn; hay nhỏ như chiếc nắp hộp có kích thước 35x12cm, ông đều sáng tác trong một tâm thế như nhau trong sự trân trọng và kỹ lưỡng.
Chùa Thầy, địa danh thân thuộc với nhiều thế hệ họa sĩ, nhất là các họa sĩ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Non nước hữu tình của Chùa Thầy nhìn ở góc nào cũng đẹp. Nhất là khi đứng bao quát tầm mắt trên cao với một không gian rộng lớn bao gồm núi non, đồng bằng, thiên nhiên, kiến trúc, con người. Phạm Hậu rất giỏi khi ông đưa được không gian rộng lớn ấy thu vào trong một bức tranh vẽ trên chiếc nắp hộp gỗ nhỏ xinh bằng chất liệu sơn mài. Với chỉ mấy chục cen-ti-mét khiêm tốn ấy, sự trùng điệp của núi, mây; xa, gần của lớp lang thực vật vẫn hiển thị đầy đủ… Không những thế, nép dưới khung cảnh hùng vĩ ấy vẫn rất đủ đầy khi hình ảnh một ngôi chùa nhỏ xinh với đầy đủ các kết cấu kiến trúc cổ.
Những sản phẩm vừa có công năng sử dụng, vừa mang tính trang trí như hộp, khay, tủ, bình phong bằng chất liệu sơn mài rất được người Việt ưa chuộng. Họ có thể vừa sử dụng, bừa bày biện trang trí, vừa ngắm nhìn và thưởng thức tạo hình và tài nghệ kỹ thuật của một bậc thầy sơn mài – Phạm Hậu.
Cá vàng cùng họ với cá chép, là biểu tượng của sự thịnh vượng, may mắn theo quan niệm của người phương Đông. Vì vậy, các bức tranh vẽ cá vàng và cá chép rất được ưa chuộng tại Việt Nam, Trung Quốc.
Năm 2019, bức bình phong sơn mài bốn tấm “Chín con cá chép trong hồ nước” (Cửu ngư quần hội) của Phạm Hậu đã được bán với giá 1,68 triệu usd tại Sotheby’s Hongkong. Đấy là lần lần đầu tiên, một tác phẩm sơn mài của Phạm Hậu đạt mức giá triệu đô.
Bức tranh sơn mài “Scène d’aquarium avec poissons rouges d’abondance” của Phạm Hậu trong phiên đấu của Millon cũng có 9 con cá vàng đang quần hội. Theo quan niệm phong thủy, con số 9 là con số của vua, trường tồn, vĩnh hằng, là biểu tượng của may mắn, phú quý.
Trong sự nghiệp của mình, Phạm Hậu sáng tác nhiều tranh cá vàng, cá chép (theo thị hiếu và nhu cầu của thời ấy). Hầu hết các họa sĩ chuyên chất liệu sơn mài, cùng thời kỳ Phạm Hậu cũng sáng tác nhiều tranh chủ đề này.
Bức tranh này có xuất xứ từ Bộ sưu tập tư nhân ở Brittany, được ông nội của chủ sở hữu hiện tại mua lại khi ông còn làm kỹ sư ở Sài Gòn từ năm 1947 đến năm 1954, sau đó được truyền lại.
Với kích thước khá lớn, 71x121cm, được ký tên Phạm Hậu cùng với dấu triện ở góc dưới bên phải. Đây là một tác phẩm sơn mài được hoàn thiện với kỹ thuật của một bậc thầy tỉ mỉ, kỹ lưỡng trên một bảng màu có hòa sắc phong phú.
Với mức giá khởi điểm từ 20 nghìn đến 30 nghìn euros, rõ ràng đây là một sự lựa chọn thích hợp, lý tưởng cho những nhà sưu tập yêu thích chất liệu sơn mài của Phạm Hậu.
PHIÊN ĐẤU: NGHỆ THUẬT VIỆT NAM “DUPLEX PARIS – HÀ NỘI”
Đấu giá ngày 20 tháng 4 năm 2024
Liên hệ: info@millon-vietnam.com
Bài viết bởi Viet Art View
Bản quyền thuộc về Viet Art View