Tối nay, Thứ Năm, ngày 22 tháng 9 năm 2023, tại Nhà đấu giá Lynda Trouvé (Pháp) sẽ diễn ra phiên đấu mang tên INDOCHINE (16). Trước khi công bố các chính thức các tác phẩm sẽ đấu trong phiên, thông tin về 19 bức tranh sơn dầu do vua Hàm Nghi sáng tác đã được dư luận bàn tán xôn xao. Những phân tích, mổ xẻ về những giá trị đến từ 19 bức tranh do Vua Hàm Nghi vẽ, khiến cho những người yêu nghệ thuật nóng lòng chờ đến buổi đấu giá. Các bạn cùng Viet Art View điểm lại vài dấu mốc thông tin về sáng tác nghệ thuật của Vua Hàm Nghi (qua các phương tiện truyền thông)
– Năm 2010, bức “Chiều tà” của Vua Hàm Nghi được đem bán đấu giá tại Millon.
– Năm 2019, cuốn “Hàm Nghi – Sách “Hàm nghi Empereur en exil artis à Alger” của Amandine Dabat (sinh năm 1987 ở Paris, tốt nghiệp cử nhân Việt Nam học tại Pháp năm 2012) cháu gái – hậu duệ đời thứ 5 của Vua Hàm Nghi.
– Năm 2022, cuốn “Hàm Nghi, Prince D’Annam (1871-1944) xuất bản.
– Tháng 1 năm 2023, phim tư liệu “Hàm Nghi – vị Hoàng đế tìm tự do qua nghệ thuật” – Phỏng vấn và dựng phim: Minh Thư Quay phim: Sam Robinson và Phil Darley được đăng trên trang YouTube của BBC News Tiếng Việt thì chân dung nghệ sĩ của Vua Hàm Nghi đã được hình thành rõ nét trong lòng những người yêu mến ông.
Vua Hàm Nghi. Chân dung tự họa, 24 tháng 7 năm 1896
Vì vậy, sự kiện đấu giá 19 bức tranh do vua Hàm Nghi sáng tác được đấu giá ngày 22.9.2023 là một sự kiện được nhiều sự quan tâm.
Không bàn đến giá khởi điểm từ NĐG, bởi giá gõ búa mới là quyết định. Để giá ước tính cao hay thấp cho những tác phẩm “đặc biệt” như thế này chỉ nằm trong sự tính toán của Nhà đấu giá mà thôi.
Vậy, 19 bức tranh này sẽ được người sưu tầm, định giá trên cơ sở nào? Liệu nó có theo những điểm “căn bản” đã được xác lập để định giá hay phụ thuộc vào cảm xúc cá nhân của chính người đấu giá. Hãy cùng Viet Art View thử luận bàn trên cơ sở định giá “căn bản” cho tác phẩm nghệ thuật đang được áp dụng.
1. Xem xét bản thân tác phẩm nghệ thuật
Trong khi người định giá xem xét thị trường, việc định giá bắt đầu và kết thúc với chính tác phẩm nghệ thuật. Để hoàn thành bất kỳ loại định giá nào, người định giá phải xem xét: Tác phẩm nghệ thuật này đến từ đâu, ai làm ra nó và nó là loại tác phẩm gì?
*Trả lời: Những tác phẩm nghệ thuật của một vị Vua sáng tác.
S.M HÀM NGHI (1871-1944).
Rivière un après-midi d’été.
Huile sur toile signée en idéogrammes et datée 1909 en bas à droite.
Dimensions: 27×35 cm.
(Usures, pliure centrale et réseau de craquelures).
Khởi điểm: 2000 – 4000 eur
2. Ai làm ra tác phẩm nghệ thuật của bạn?
Trong thế giới nghệ thuật, chúng ta chia các nghệ sĩ thành ba cấp độ: “Mới nổi, Giữa Sự nghiệp và Đã thành danh”. Làm như vậy, có thể giúp điều chỉnh giá trị của tác phẩm và định giá công bằng.
*Trả lời: Danh phận đặc biệt của Vua Hàm Nghi ở cấp độ nào ngoài ba cấp này? Giá trị lịch sử là cấp độ đặc biệt nhất của 19 bức tranh.
S.M HÀM NGHI (1871-1944).
Soleil couchant sur la campagne.
Huile sur carton datée 1911 et signée en idéogrammes en bas à gauche
Carte de visite de Henri Aubé au dos. Tampon de la Maison Lefranc.
Dimensions: 24,5×19 cm.
(Angles légèrement usés).
Giá khởi điểm: 3000 – 5000 eur
3. Chất lượng:
Là một cái gì đó khó xác định. Nó đề cập đến những đặc điểm vô hình đã truyền cảm hứng cho mọi người đứng trước một bức tranh hàng giờ liền, nghiêng đầu để quan sát. Đôi khi chất lượng phát sinh từ các đặc điểm hình thức của một tác phẩm, chẳng hạn như kỹ thuật thực hiện và bố cục hoặc từ sự sâu sắc, tính độc đáo hoặc sự phù hợp của chủ đề.
*Trả lời: Cảm xúc cá nhân đứng trước tác phẩm do một ông Vua sáng tác sẽ quyết định phần lớn.
4. Độ hiếm:
Tự nó đã giải thích. Nếu một tác phẩm đặc biệt hiếm, nó sẽ được mong muốn hơn và những tác phẩm đó, có lẽ sẽ có giá trị hơn.
*Trả lời: Chắc chắn là hiếm rồi. Vì nếu Vua hàm Nghi có sáng tác một nghìn bức thì so với 100 triệu dân, giảm đi xuống 1/10 người mua (có khả năng) thì cũng còn 10 triệu dân.
5. Tình trạng:
Nếu một tác phẩm nghệ thuật bị hư hỏng, phai màu hoặc thủng, của nó sẽ bị ảnh hưởng. Lý tưởng nhất là tác phẩm nghệ thuật của bạn ở trong tình trạng tốt nhất của nó.
*Trả lời: Viet Art View không được nhìn trực tiếp nên không dám trả lời. Theo những tấm ảnh chụp được đăng tải từ NĐG thì 19 bức tranh có bề mặt “chấp nhận được”.
6. Xuất xứ:
Là một khía cạnh thú vị của việc định giá nghệ thuật. Mặc dù các đồ vật thường có giá trị hơn nếu còn mới, nhưng đối với các tác phẩm nghệ thuật thì khác một chút. Nếu một tác phẩm nghệ thuật đã được chuyển giao giữa các nhà sưu tập nổi tiếng hoặc những người nổi tiếng, nó sẽ trở nên có giá trị hơn. Theo cách này, xuất xứ hoặc lịch sử sở hữu của một tác phẩm có thể chứng minh được tầm ảnh hưởng.
*Trả lời: Xuất xứ rất bình dị, do một người bạn được tặng. Đã bị bỏ quên. Hậu duệ đã tìm thấy và đem gửi bán đấu giá.
7. Lịch sử Triển lãm và Trưng bày:
Của một tác phẩm nghệ thuật. Nếu một tác phẩm đã được trưng bày ở bất kỳ nơi
nào quan trọng, thì giá trị của nó có thể tăng lên.
*Trả lời: Chưa có
8. Kích thước:
Cuối cùng, giá trị của một tác phẩm nghệ thuật có thể bị ảnh hưởng bởi Kích thước của nó. Nếu một tác phẩm có kích thước lớn, nó có thể có giá trị hơn – nhưng quy tắc này không cứng nhắc. Một tác phẩm nhỏ của John Olsen hầu như luôn có giá trị hơn một bức tranh lớn của một nghệ sĩ mới nổi. Tương tự, nếu một tác phẩm nhỏ có chất lượng cao hoặc tinh túy đối với một nghệ sĩ, nó có thể có giá trị hơn một tác phẩm lớn có chất lượng thấp hơn hoặc ít người biết đến hơn.
*Trả lời: 19 bức tranh được đấu giá đều có kích thước nhỏ, trên dưới 20 cm và không vượt quá 50cm (một chiều).
Vài lời kết
Trước phiên đấu giá, cũng khá nhiều Nhà sưu tập, người yêu nghệ thuật có trao đổi với Viet Art View. Nhưng có thể, tranh sẽ được đấu đa phần bởi những cá nhân đặt giá trị lịch sử của tác phẩm nghệ thuật ở vị trí đầu tiên.
Và giá gõ búa ở mực độ nào thì câu trả lời sẽ có ngay trong tối nay (lúc 20h Việt Nam).
P/S: Thân mến gửi các bạn yêu nghệ thuật toàn bộ hình ảnh 19 tác phẩm đấu trong phiên để tham khảo.
Bài viết của Viet Art View
Bản quyền thuộc về Viet Art View