TRIỂN LÃM “HỒN QUÊ SẮC CŨ” CỦA HAI HỌA SĨ PHẠM VIẾT HỒNG LAM VÀ TẠ PHƯƠNG THẢO

Có thể nói thật hiếm có một mối lương duyên nào đẹp như vợ chồng họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam và Tạ Phương Thảo. Cả hai đều được sinh trưởng trong những gia đình có truyền thống nghệ thuật, cùng là bạn đồng khóa 15 trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và cùng giảng dạy tại Trường Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương.

Triển lãm “Hồn quê sắc cũ” của hai họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam và Tạ Phương Thảo được trưng bày từ ngày 02/01/2023 – 08/01/2023 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (số 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội).

Họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam sinh năm 1946 tại Nghệ An là con trai duy nhất của họa sĩ Phạm Viết Song. Bố ông từng học Trường Mỹ Thuật Đông Dương và là người thầy vỡ lòng khai tâm của rất nhiều thế hệ họa sỹ Hà Nội thành danh sau này. Cái nôi hội họa của gia đình đã giúp cho họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam có một sự nghiệp hội họa vô cùng đáng nể. Ông đã nhận được Giải thưởng Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc (Huy chương bạc năm 1985, hai Huy chương đồng năm 1990 và 1995), ngoài ra còn nhiều giải thưởng lớn nhỏ khác. Cả cuộc đời Phạm Viết Hồng Lam gắn bó với nhiều miền quê thân thương của đất nước từ thời chiến đến thời bình. Ông luôn tự nhận mình là người “họa sĩ nhà quê” bởi hình ảnh nông thôn Việt luôn xuyên suốt các sáng tác của ông.

Họa sĩ Tạ Phương Thảo sinh năm 1948 là con gái của họa sĩ Tạ Thúc Bình. Ông là một trong những người thầy đầu tiên giảng dạy tại ngôi Trường Mỹ thuật Việt Nam cho đến ngày nghỉ hưu và cũng là người đã dành nhiều thời gian soạn chương trình Mỹ thuật dân gian vẫn còn sử dụng cho đến tận bây giờ. Chính được thừa hưởng gen di truyền từ người cha tài hoa của mình, với hơn 50 năm cầm bút họa sĩ Tạ Phương Thảo luôn thể hiện rõ nét sự nghiêm túc về nghề. Bà đã sáng tác hàng nghìn tác phẩm đẹp, mang bút pháp phong cách tạo hình đậm nét Tạ Phương Thảo mà thoáng nhìn đã có thể nhận ra ngay.

Tạ Phương Thảo. Tĩnh vật 10. 2004. Sơn mài. 60×70 cm

Triển lãm “Hồn quê sắc cũ” trưng bày 50 tác phẩm với các chủ đề tĩnh vật, phong cảnh quê hương, phụ nữ, trẻ em,… được thể hiện trên nhiều chất liệu: sơn mài, sơn dầu, bột màu, lụa… kết hợp với bút pháp tạo hình tinh tế mang lại ấn tượng mạnh mẽ về mặt thị giác cho người xem.

Cũng là hình ảnh yêu kiều của quê hương xứ sở thế nhưng qua mắt nhìn hội họa của hai họa sĩ, mỗi người lại tìm cho mình một nguồn cảm hứng sáng tác khác nhau.

Các bức tranh trong triển lãm “Hồn quê sắc cũ” của họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam đa phần tái hiện lại khung cảnh làng quê yên bình và thuần Việt. Với bút pháp mang tính đồ họa, bố cục cận, chặt chẽ kết hợp với các màu sắc rực rỡ, bắt mắt của chất liệu bột màu. Ông gần như lược bỏ luật xa gần hoặc nếu có thì chỉ là cái cớ để họa sĩ gửi gắm vẻ đẹp của mảng miếng, màu sắc. Hiện hữu trong tranh của ông là những cảnh sinh hoạt đời thường dung dị, nhưng mang đậm đặc trưng tính chất tập thể của con người làng xã như bến nước, sân đình, ao làng, bờ ruộng,… mọi thứ ở đấy đều đẹp một cách tuyệt diệu. Từ dáng vẻ các cô thôn nữ bên bờ ao, lũy tre làng rung rinh trước gió, hay con bò đỏ nằm cạnh đống rơm vàng, đàn gà con quanh quẩn nơi góc sân,…tuy giản dị nhưng đều toát lên hồn cốt của làng quê Việt, ẩn chứa trong đó là tình cảm thân thương trìu mến mà tác giả gửi gắm.

Phạm Viết Hồng Lam. Tan chợ về.2005. Sơn dầu. 60×80 cm

Phạm Viết Hồng Lam. Vườn hoa thược dược. 2004. Bột màu. 50×70 cm

Còn họa sĩ Tạ Phương Thảo mang đến cho triển lãm một hồn quê nhẹ nhàng trong trẻo bởi các bức hoa và tĩnh vật, thiếu nữ và trẻ em với tạo hình gần gũi, hòa sắc tươi vui, lạc quan. Các tác phẩm của họa sĩ Tạ Phương Thảo là một sự hòa hợp tinh tế giữa truyền thống và hiện đại. Bà vẽ tranh theo lối hiện thực, nhưng đường nét, mảng màu và hòa sắc trong tranh lại mang tính cách điệu trang trí cao, có rất nhiều những họa tiết được biến tấu uyển chuyển và sáng tạo từ vốn cổ dân tộc. Đối với các bức tranh tĩnh vật hoa trái, đồ vật gia dụng hằng ngày tác giả khéo léo khúc triết trong việc sắp đặt bố cục, phân chia mảng chính, phụ, chăm chút tỉ mẩn từng đường nét, nhát màu để tạo tổng thể bố cục chặt chẽ cho tác phẩm, hút mắt được người xem.

Hoa sĩ Tạ Phương Thảo cũng đặc biệt yêu thích vẽ về đề tài phụ nữ vùng cao. Tạo hình các nhân vật của bà luôn toát vẻ đẹp hồn hậu, mềm mại, đáng yêu, duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam. Tác giả luôn nhìn mọi sự việc, hiện tượng với con mắt yêu thương và trìu mến để tạo ra những đối thoại mang bản sắc riêng của mình trong sáng tạo nghệ thuật.

Tạ Phương Thảo. 3 cô gái H’mông. 2001. Sơn mài. 70×90 cm

Sự kết hợp độc đáo giữa hai họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam và Tạ Phương Thảo trong “Hồn quê sắc cũ” sẽ là một trải nghiệm nghệ thuật thú vị và cuốn hút đối với công chúng yêu hội họa. Chúng ta cùng đón chờ những triển lãm tiếp theo trong tương lai của hai vợ chồng họa sĩ để có thể được chiêm ngưỡng thêm các sáng tác độc đáo và đặc sắc hơn của tác giả.

Một số hình ảnh tác phẩm tại triển lãm: